Tungkol sa Manunulat

My photo
Premyadong manunulat sa Kinaray-a, Filipino, Hiligaynon, at Ingles si JOHN IREMIL E. TEODORO na tubong-San Jose de Buenavista, Antique. Ilang beses nang nanalo ng Carlos Palanca Memorial Awards for Literature at ng National Book Award mula sa Manila Critics Circle at National Book Development Board. Associate Professor siya ng wikang Filipino, literatura, at malikhaing pagsulat sa College of Arts and Sciences ng Miriam College, Lungsod Quezon. Nagtapos siya ng M.F.A. Creative Writing sa De La Salle University-Manila kung saan siya nag-aaral ng Ph.D. in Literature sa kasalukuyan. Kilala rin siyang kritiko ng Literaturang Hiligaynon. Nakatira siya ngayon sa kaniyang maliit ngunit makulay na bahay sa Rosario, Lungsod Pasig.

Wednesday, January 22, 2014

Sabwatang IPP-MERALCO-ERB


Ilabas ang mga baril at bomba ng protesta!
Putulin at pulbusin ang pusod ng mga kapitalista! 
Puno na ang salop ng bayang palaging inaalipusta!

Masagana ang negosyo ng mga lahi-demonyo
Esep-esep sila palagi kung paano gatasan ang publiko.
Rurok ng pagiging adik sa pilak at ginto
Ang namana nila sa mga hudas na ninuno.
Lasing sila sa kalansing ng dinidiyos na pera
Cola sa kanilang lalamunan ang dugo’t pawis ng masa.
O, kalangitan kung may tenga ka’t mata kuryentehin mo sila!

Espiritung madilim ng pagiging gahaman
Rumaragasa sa kanilang bulok na katauhan.
Buwisit ang sabwatang IPP, MERALCO, at ERB!


-JOHN IREMIL E. TEODORO
 21 Enero 2014 Martes
 9:56 n.g. Rosario, Pasig

Wednesday, January 8, 2014

Triple X at si Arsobispo Oscar Cruz


MAY bago na namang pasabog si Atty. Ferdinand Topacio, ang matalinong abogado ng mga Arroyo. Mayroon daw “Triple X,” alyansa ng tatlong ex president, kaya daw “X” (Oh, how witty and sublime! Di ko na-gets agad. How dense naman is me.), na sina Fidel Ramos, Joseph Estrada, at Gloria Macapagal Arroyo para mag-endorse ng tatakbong presidente ng Filipinas sa eleksiyon 2016. Ang dalawang X na lalaki ay bumisita kay X na babae sa kaniyang kulungang ginto sa VMMC nitong Nobyembre at Disyembre.
Pinipigilan kong ngumiti habang sinusulat ang sanaysay na ititch. Paano, nalala ko ang sinabi noon ng matalinong abogada ni Gloria na si Atty. Elena Bautista-Horn na “Oplan Put the Little Girl to Sleep.” Isa umano itong plano ng pag-assassinate sa naka-hospital arrest na noong si Gloria. Ngayon, “Triple X” na naman. Napaka-creative naman nilang mag-isip ng mga pangalan ng oplan at samahan. Kung estudyante ko sila sa malikhaing pagsulat, tiyak 5.0 (kung sa Miriam College ko sila estudyante) o 4.0 (kung sa La Salle), ang pinakamataas na grado, ang ibibigay ko sa kanila. Hindi ko na iko-copmpute ang grades.
Ayon kay Atty. Topacio kanina sa 24 Oras, ang paborito kong news cast sa prime time TV, iisa lang naman daw ang reklamo ng Triple X sa pamamahala ni PNoy ngayon—hindi raw ito decisive. Hindi decisive saan si Papa PNoy? Sa pagnanakaw? Sa pandarambong? Sa pagsisinungaling? Sa pandaraya? Sa pang-e-echus ng mga Filipino? Bilib din naman ako ha. May comment talaga sila ha.
Henewey, gin-deny na ni Erap itong Alyansang Triple X. Wala raw bahid politika ang kaniyang pagbisita kay Gloria. Wala pa namang reaksiyon si Ramos. At dahil abogado niya ang nagsabi nito on national TV, I assume alam ni Gloria na kasama siya sa Triple X? In fairness naman kay Atty. Topacio, sa pagkakuwento niya nitong Alyansang Triple X sa TV, para bang narinig niya lamang mula sa kung sino ang haka-hakang ito at hindi talaga nanggagaling sa kanilang kampo. Mga supporter daw ng Triple X ang sumusulong nito.
Ngayon, pinipigilan ko na ang tumawa. Paano, naiisip ko, sino kaya ang i-endorse ng Triple X (assuming na totoo ang samahang ito) sa 2016? Si Bong Revilla? Si Jinggoy Estrada? Si Gibo Teodoro na ayon sa ilusyon ng Tatay ko ay kamag-anak namin? Ngunit kasama sa inireklamo sa Ombudsman ngayon sina Revilla at ang batang Estrada dahil sa PDAF Scam. Si Teodoro naman, biglang binitiwan noon ni Gloria nang makita nitong wala nang pag-asang manalo sa pagkapresidente. Nalaos tuloy bigla itong Tito Gibo ko (Kamag-anak nga namin di ba?). Marami ang nagsasabing talagang matalino at matinong tao sana itong Tito ko. Bar topnotcher ito. And not to mention na guwapo siya ha. Kaya lang identified kay Gloria kaya ayaw daw iboto ng mga tao. Ayaw ko namang maniwala rito. Gusto ni Gloria, ayaw ng mga tao? Puwede ba ‘yun? Kung si FPJ nga tinalo ni Gloria sa isang malinis na halalan, bakit di niya maipanalo ang Tito ko? What Gloria wants, Gloria gets.  Di vah, Garci? Hello, Garci? Are you there Garci baby? Bebe koh?
Hmm… Bakit hindi na lamang i-endorse ng Triple X si Bise Presidente Jejomar Binay? Ang galing kasing mag-epal nito at mukhang (mukha lang...) siguradong mananalo. O kaya si Senador Chiz Escudero dahil mukhang in love na in love na sa kaniya si Heart Evangelista na parang biglang nalaos nang naging girlfriend niya? E, ano kung anti-Gloria si Chiz noon? Ayon nga sa isang lumang kasabihang Filipino, “Sa showbiz, just like in politics, there are no permanent friends and enemies so you can never can tell.”
O para mas bongga, bakit hindi na lamang si Bong Bong Marcos? Tutal, parang last year pa, handa na siya. Anak siya ng isa pang dakilang ex-president. So, hindi lang ito Triple X kundi Quadruple X pa! Di vah? O kung ayaw ni Bong Bong magpa-endorse sa kanila, baka puwede si Mayor Romualdez ng Tacloban na cousin niya? Mas guwapo ito kaysa kay Mar Roxas. Pareho nga lang sila ng IQ at EQ.
Pinipigilan ko nang humalakhak ngayon…Naiimadyin ko na kung sino man ang i-endorse ng Triple X ay tiyak kong iboboto talaga ng lahat ng mga Filipino kahit ng mga hindi rehistrado. Naiimadyin ko nga, baka mas mataas pa ang botong makukuha nito kaysa kina Erap at PNoy. Ang i-endorse ng Triple X ay talagang magkakaroon ng overwhelming mandate, ika nga. Vaket? Dahil tunay na mga respetadong ex-president sina Ramos, Estrada, at Gloria. Kung kredibilidad lang din naman ang pag-uusapan, walang kabahid-bahid itong Triple X. In fact, modelo talaga sila ng good governance at statesmanship. Ang Triple X na ito ay epitome ng mahusay na presidenteng kailangang-kailangan sa loob man o labas ng bayan nating sawi!
Kung mananalo, at tiyak na tiyak ito, ang manok ng Triple X, may I suggest na si Atty. Topacio ang gawing Spokesperson sa MalacaƱang? Puwede silang magtandem ni Atty. Horn. Gusto ko silang mapanood sa TV araw-araw dahil primera klase silang mag-isip at magsalita. As in, brilliant! Whrrr! Nganga ang nakikinig.
At siyempre, gawin dapat “Spiritual Adviser Emeritus Santus Dominos Isprikitik Amen” ni Presidente X (Ito muna ang itawag natin sa i-endorse ng Triple X) si Arsobispo Oscar Cruz. Kasama sa Balitang Triple X ang pagbisita nitong Arsobispo kay Gloria. Sinabi nito sa 24 Oras na pini-“persecute” daw ni PNoy si Gloria dahil walang Sona itong anak ni Tita Cory na hindi nilalait si Gloria na anak ng “The Poor Man from Lubao” na naging mayaman pagkatapos maging presidente ng isang mahirap na bansa.
Actually, naiintindihan ko itong retiradong Arsobispo. In fact, come to think of it, kung susundan natin ang lohika nitong makadiyos, makakatotohanan at makakatarungang si Arsobispo Cruz, dapat hayaan na lamang natin si Gloria. Kawawa naman kasi siya, ikinulong ng Pamahalaang PNoy sa isang Presidential Suite sa ospital imbes na sa isang city jail. Pauwiin na natin siya sa magarang bahay niya sa La Vista. Iurong na dapat ang lahat ng mga kaso niya. Kalimutan na natin ang pandarambong niya, pati ang pandaraya niya sa mga eleksiyon. Gawin natin ito para maging makatao tayo. Samakatwid, dedma na. Forgive and forget kumbaga na parang pelikula ni Sharon Cuneta. Patawarin na natin si Gloria dahil ito ang makatarungan. Katarungan para kay Ka Gloria! ang bagong sigaw ni Sister Stella L. na ang gumanap ay si Velma Santos.
Nagtataka talaga ako kung bakit hindi ginawang Cardinal itong si Arsobispo Cruz.  This is so unfair! Siya ang pinakamatalinong arsobispo sa ating arkipelagong paborito ng mga lindol at bagyo. But who says that life is fair henewey? Sayang kasi talaga ang kaniyang wisdom, pagiging compassionate, at pagiging banal. Imagine, dinalaw niya si Gloria sa kulungang ginto nito? How can you be more compassionate than that, ateng? Malaking kawalan talaga siya sa Vatican at sa lahat ng mga Katoliko sa buong sanlibutan. Ang mga katulad niya dapat ang nagiging Santo Papa. Sayang na sayang talaga. Retirado na siya.
Hanggang ngayon, pinipigilan ko pa rin ang ngumiti. Triple X pala ha… Si Arsobispo Cruz bilang Santo Papa…

[6 Enero 2014 Lunes
Rosario, Lungsod Pasig]

Reaksiyon sa isang Arsobispo at isang Pari


MAY isang  balita at isang kolum na nakaiirita akong nabasa sa Philippine Daily Inquirer, ang paborito kong diyaryo, ngayong araw [5 Enero 2014].
Sa pahina A16, may balita tungkol sa mga dumalaw kay Gloria sa “kulungan” niya sa Veterans Memorial Medical Center (VMMC) sa Lungsod Quezon. Kahapon ng umaga, binisita siya ni retired Lingayen-Dagupan Archbishop Oscar Cruz. Nakakapagpataas ng kilay di ba? Isa si Arsobispo Cruz sa mga maingay na kritiko ni Gloria noon. Why the sudden change of heart? Ayaw ko namang sabihing nakikipagplastikan lang itong bungangerong arsobispo.
Ayon kay Arsobispo Cruz, bumisita raw siya kay Gloria upang hilingin ang pang-unawa nito sa pagiging matinding kritiko niya noon. Heto ang quote ng Inquirer: “I told her I’m sorry if I hurt you but I had to speak. I could not play deaf, dumb and blind… I went there to seek her understanding as far as my observations against her were concerned because during her tenure I spoke out against some of the things that were being done and she knows that.” At heto ang pamatay, “She never said anything bad against me. I also stopped talking against her as soon as she was brought to prison, because when somebody is down, you don’t step on that person.”
Vungga ang arsobispo. So dahil hindi siya nilait ni Gloria kaya friends na sila. Hindi na rin niya nilalait si Gloria dahil lugmok na daw ito. Hello! Naka-hospital arrest siya sa presidential suite ng VMMC. Di ba pinaayos pa nga nila ang banyo bago dalhin doon si Gloria mula sa St. Luke’s Medical Center sa Bonifacio Global City na ang kuwarto niya roon ay tag-PhP50,000 a day? Samakatwid, hindi lugmok si Gloria gaya ng gustong palabasin ng Arsobispo Cruz.
Kung muling babasahin ang sinabi nitong arsobispo, halatang si PNoy ang pinariringgan niya. Binabanggit pa rin kasi ni PNoy sa ilang mga talumputi niya ang mga kabulastugan ni Gloria. Sinasabi ngayon ni Arsobispo Cruz na wala namang sinasabi si Gloria laban kay PNoy kaya hindi na dapat nilalait ni PNoy si Gloria. Kaloka!
Ang mga katulad ni Arsobispo Cruz ang sumisira sa Simbahang Katoliko sa Filipinas. Pakiramdam kasi niya mas banal pa siya kaysa Santo Papa. At least si Pope Francis hindi na takot sa condom at sa ideya ng same sex marriage. Dahil sinuportahan ni PNoy ang RH Bill, galit na galit itong arsobispo. Kaya sa mga pagdadakdak niya sa TV (At mahilig siyang magpa-interview), parang wala nang nagagawang matino si PNoy. Kaya mas gusto ni Arsobispo Cruz si Gloria dahil si Gloria, trapo kung kaya pinagbibigyan ang mga obispo. Nililigawan kasi palagi ni Gloria ang Simbahang Katoliko at ang iba pang mga relihiyon at sekta tulad ng Iglesia ni Kristo at El Shaddai. Kaya nga di ba nagkaroon pa ng eskandalo tungkol sa mga obispong binigyan ni Gloria ng mga sasakyan?
Bukod sa pagiging mandarambong, kinurap ni Gloria ang lahat ng institusyon ng bansa tulad ng Korte Suprema (remember Corona?), kultura at sining (remember Caparas and Guidote-Alvarez?), at ang Simbahang Katoliko kaya may mga “’Pajero’ Bishop.” Ito ang nakakalimutan ni Arsobispo Cruz dahil lamang sa naging batas ang RH Bill.
Oo nga naman, tao pa rin si Gloria at may kaluluwa pa naman na puwedeng isalba ni Arsobispo Cruz. Pero bakit sasabihin pa niyang lugmok na si Gloria? Bakit? Inamin na ba ni Gloria ang mga kabulastugan niya? Siguro kung aaminin na ni Gloria na mandarambong, mandaraya, at sinungaling siya, baka kakayanin ko na ring maging compassionate sa kaniya. Baka hindi ko na rin siya lalaitin. Pero hindi, e. Patay-malisya pa rin itong nagmamalinis. Hindi raw talaga siya nagnakaw. Parang linya lang nina Senador Bong Revilla at Jinggoy Estrada. O parang si Napoles na wala raw alam tungkol sa Pork Barrel Scam. Sabi nga ni San Agustin, katarungan ang sandigan ng kapayaan.
Ang kolum naman na nakapagpataas ng kilay ko ngayong araw ay kay Fr. Jerry M. Orbos, SVD na nasa pahina A10. Heto ang sabi niya, “Jan. 9 is the Feast of the Black Nazarene in Quiapo. A lot of things have been said and can be said about this religious phenomenon, but the bottom line is that observers are different from participants. Remember, Herod stayed put, while the Magi went out to search. May we learn to see people more with respect, understanding and compassion.”
Nasulat ko na noon na kasalanan ng mga obispo at pari ang pagkakaroon ng maraming nasasaktan at ilang namamatay dahil sa halos paganong pista ng Itim na Nazareno. Hindi kasi ini-educate ng mga pari na OA at over na ang ganitong uri ng debosyon. Nagtutulakan, nagtatapakan, at naninira ng mga pampublikong istruktura ang milyon-milyong deboto na para bang nasasapian na sila ng demonyo. Binabastos nga nila ang misa sa Quirino Grandstand. Last year, komunyon pa lang, sinira na nila ang mga harang na bakal sa altar dahil atat na atat na silang magprusisyon na ang Poon. Hindi sila sinasaway ng mga pari, lalo ng kura paroko ng Quiapo. Parang hindi ko narinig ang mga pari at obispo na nagpa-interview sa TV upang sabihin na mali ito. Vaket?  Kasi nga ginagawang negosyo ng Simbahang Katoliko ang Itim na Nazareno. Remember? Dinadala pa ng mga pari itong rebolto sa bahay ni Napoles kasi bongga ito mag-donate sa simbahan ng mga perang nakuha niya sa scam!
Mali ang analogy ni Fr. Orbos. Inihambing niya kay Herodes ang mga tulad ko na nahihindik sa subhuman at paganong selebrasyon ng pista ng Itim na Nazareno, at inihambing naman niya sa Tatlong Hari, actually, tatlong iskolar o maaram o matatalinong tao, ang mga deboto. Hello! Si Herodes insecure sa Batang Hari na si Hesus at gusto pa nga niyang ipapatay. Ang Tatlong Hari naman, mga matatalinong tao ito at hindi naman sila nantulak, nantapak, at nanadyak makahipo lang sa rebolto ni Hesus.
Mistulang walang ipinagkaiba ang mga obispo at pari ngayon sa mga prayle noong panahon ni Jose Rizal. Buti na lang nandiyan si Cardinal Tagle dahil kung wala, sasabihin kong hindi nag-evolve ever ang Simbahang Katoliko mula noong panahon ng Kastila hanggang sa panahon ng mga kurap na presidente tulad ni Gloria. Sasabihin ko sana na mula noon hanggang ngayon, pinagkikitahan pa rin ng Simbahang Katoliko ang katangahan ng mga deboto na sinasadya nilang huwag i-educate para lalo pa nilang mauto.     
Matino na ang Santo Papang nakaupo sa Vatican ngayon. Kailan kaya magiging matino ang mga pari at obispo rito sa Filipinas? Kasi kung hindi sila magtitino ngayon, as in now na, tiyak na malapit na ang panahong maging irrelevant ang Katolisismo sa ating bansa lalo na ngayong unti-unti nang nagpa-function nang maayos ang pamahalaan. Sa isang maayos na bansa kasi, hindi naman talaga kailangan ang relihiyon na siyang "opyo ng masa."Ang isang penomenon tulad ng weird na debosyon sa Itim na Nazareno ay isang uri ng droga na nagpapa-high sa mga kababayan nating matagal nang hikahos sa buhay. Ang paghihikahos na ito ang ini-exploit ng Simbahang Katoliko dito sa Filipinas.

[5 Enero 2013 Domingo
Rosario, Lungsod Pasig]

Saturday, January 4, 2014

Wish Para 2014: Ipagbawal na ang Fireworks at Firecrackers

AYON sa Philippine National Police (PNP) at Department of Health (DOH) tumaas ang bilang ng mga nasugatan dahil sa iba’t ibang mga paputok sa pagtatapos ng 2013 at sa pagsalubong ng 2014. Sa kabila ito ng pinaigting na kampanya laban sa mga paputok at sa pagpapaputok ng mga baril sa pagsalubong ng Bagong Taon.

Sa talaan ng Jose Reyes Memorial Medical Center sa Lungsod Manila mayroon na silang 91 na mga pasyenteng biktima ng mga paputok ngayong Enero 1, 2014. Nalampasan na nito ang bilang noong nakaraang taon na 89 katao.  Hanggang Enero 5 pa raw ang countdown nila at tiyak na tataas pa ang bilang na ito. Marami sa mga biktima ay bata. Ang culprit na paputok ay ang piccolo na matagal nang dineklarang iligal ngunit ibinebenta pa rin na parang kendi sa mga bangketa at sari-sari store.    

Sa East Avenue Medical Center sa Lungsod Quezon, mayroong isinugod na 18 biktima ng piccolo, lima ng five star, at anim ng iba pang uri ng paputok. May mga naputulan ng daliri at kamay.

Sa datus ng DOH umabot na sa 559 ang mga biktima ngayong pagsapit ng 2014. Tumaas ito ng 43% kumpara noong pagsapit ng 2013. Ang mabuting balita lang daw sa taong ito, bumaba ang bilang ng mga batang biktima at hindi ganoon katindi ang mga pinsala ng naputukan at nasabugan.

Dagdag sa mga biktima ng paputok ay ang mga inaatake ng hika dahil sa polusyon sa hangin. Nakakahika ang paglanghap ng abo at usok ng pulbura sa hangin na iniiwan ng mga paputok at nakakapasok ito sa loob ng bahay. Samakatwid, kahit hindi lalabas ang isang may hika ay maaari pa rin itong makalanghap ng maruming hangin at atakehin ng hika na siyempre hindi kagandahang pagsalubong ng Bagong Taon.

Sa bilang ng PNP, sa pagsalubong ng taong 2013 ay may dalawang biktima ng ligaw na bala. Ngayon namang pagsalubong ng 2014, mayroong 22 biktima magmula noong Disyembre 16. Isang sanggol sa Ilocos Sur ang namatay dahil sa tama sa ulo ng ligaw na bala. Namatay din noong 2013  ang batang si Nicole nang matamaan ito ng ligaw na bala sa Lungsod Caloocan. Kaya kami rito sa bahay ko sa Rosario, Pasig ay hindi lumabas habang nagpuputukan. Wala munang umakyat sa amin sa second floor at pumunta sa kusina dahil nakakalusot ang mga ligaw na bala sa yerong bubong at kisame na plywood. Nasa sala lamang kami at nakiki-New Year countdown sa isang programa sa telebisyon. Simento kasi ang sahig namin sa second floor at ang sala ang pinaka-safe na bahagi ng maliit naming bahay laban sa mga ligaw na bala.

Makapal uli ang smog ngayong unang araw ng 2014. Ang smog ay ang maruming hangin na hindi makaakyat sa himpapawid dahil sa malamig na klima. Hamog din daw ito na may halong usok. Ayon sa isang pulmonologist, kapag Bagong Taon daw, nagiging triple ang polusyon sa hangin sa Metro Manila dahil sa mga paputok kaya mas marami ang inaatake ng hika. Ang payo niya, kapag ganitong may smog pa, huwag munang lumabas ng bahay ang mga hikain. Hindi rin niya inirerekomenda ang pag-walking o pag-jogging sa labas.

Sa paligid ng bahay at sa maliit kong hardin ay may maraming nakakalat na mga ugat ng kuwitis at balat ng mga paputok. Ilang beses kaming nagwalis ng Tita ko subalit kapag humahangin ay muling naglalaglagan mula sa aming bubong at sa bubong ng mga kapitbahay namin ang mga gutay-gutay na pabalat ng mga paputok. Paglabas ko ng kalsada ay ganito rin ang sitwasyon. Nagkalat ang mga basura. Nagsisimula tayo sa taon na lumalangoy sa basura.

Samakatwid, puro kagagawan ng tao o humanmade na kamalasan ang pagdiriwang natin ng Bagong Taon. Sa halip na bugawin o tabugin natin ang kamalasan sa pagpasok ng Bagong Taon sa pamamagitan ng pagpapaputok ng libentador at baril, lalo pa natin itong iniimbitahan dahil may mga nasusugatan, napuputulan ng kamay, at namamatay dahil sa mga pagpuputok na ito. Lalo rin nating dinudumihan ang hangin at kapaligiran. Anong suwerte ang inaasahan natin kapag ganito? Kung mayroon man, sigurado akong hindi pangmatagalan. Sa pagpapaputok, mas maraming kamalasan tayong dinadala sa ating sarili kaysa pinapaalis.

Bawal na sa ating batas ang pagpapaputok ng baril sa pagsalubong ng Bagong Taon at lalo namang labag na sa batas ang indiscriminate firing sa buong taon. Ang dapat ipagbawal ngayon ay ang lahat ng mga uri ng fireworks at firecrackers. Siguro sapat na ang mga kahindik-hindik na estadistika ng PNP at DOH kada Bagong Taon upang gumawa na ng batas  ang Kongreso hinggil dito.

Dapat siguro Metro Manila ang mangunguna sa pagkampaya laban sa mga paputok tuwing Bagong Taon dahil kalahati ng mga biktima, ayon sa DOH, ay mga taga-Metro Manila. Ayon sa balita mukhang isusulong na talaga ito ng DOH at suportado raw ito ng MalacaƱang. Napakagandang balita nito kung magkagayon.

Maaaring sabihin ng ilan na papatayin ng batas na ito ang isang industriya. Maraming mawawalan ng hanapbuhay ang maraming pamilya sa mga lugar tulad ng maraming bayan sa Bulacan at distrito ng Villa de Arevalo sa Lungsod Iloilo. Dapat siyempre isama sa batas kung ano ang maaaring maging alternatibong hanapbuhay para sa mga maaapektuhan. Isang hanapbuhay na mas ligtas para sa kanila at para sa mga tumatangkilik sa kahindik-hindik nilang mga produkto.

Kung tutuusin, ang mahihirap ang kadalasang biktima ng mga paputok na ito. Palagi ring mahihirap ang natatamaan ng mga ligaw na bala. Kung mayroon mang mayayaman na nadidisgrasya ng mga paputok at ligaw na bala ay siguro hindi nababalita dahil wala namang nagko-cover na midya sa mga sosyal na hospital gaya ng The Medical City at St. Luke’s Medical Center.

Isa pa, marami sa mga mayaman sa Metro Manila, pumupunta sa kanilang mga rest house o ancestral house sa probinsiya. Kung magpapaputok man sila, may mga dukha silang tauhan na gagawa nito para sa kanila. Ang iba naman na sobra-sobra ang pera, sa ibang bansa nagdidiriwang ng Bagong Taon. Kung kaya, ang batas na magbabawal sa mga paputok ay isang pro-poor na batas. Mas marami ang makikinabang.

Ayon sa balita sa telebisyon, wala raw balak ang Kongreso na gumawa ng batas upang ipagbawal ang  fireworks at firecrackers. Bakit? Kailangan nilang ipaliwanag ito. Kung panganib at disgrasya ng mga paputok ang pag-usapan, hindi na nga nila kailangang magsagawa pa ng “inquiry in aid of legislation” dahil hayag na hayag na ang mga ito. Siguro naman maaari nilang iugnay ang batas na ito sa Clean Air Act saka sa proteksiyon sa karapatan ng kabataan. Kabataan ang walang kalaban-labang nabibiktima ng mga paputok.

Bakit hindi gayahin ng buong Filipinas ang Lungsod Davao? Bawal ang mga paputok doon. Kagabi, nalampasan nga nila ang rekord ng Japan sa sabay-sabay na pagtorotot. Sa panguguna ng kanilang meyor, ang sikat at kontrobersiyal na si Meyor Duterte, umabot ang bilang nila sa 7,568 na mga taong sabay-sabay na nagtorotot bilang pagsalubong sa Bagong Taon. Walang nasugatan sa mga taong ito at hindi pa sila nakalikha ng matinding polusyon sa hangin.  

Maaari ding sabihin ng ilan na ang batas nga hinggil sa pagbabawal ng pagpapaputok ng baril ay hindi nasusunod, ang batas pa kaya laban sa paggamit ng fireworks and firecrackers? Hindi ito kasalanan ng batas. Trabaho ng pulisya at ng lokal na pamahalaan ang pagpapatupad ng mga batas. Kailangan din ng suporta ng buong komunidad. Tayo mga mamamayan ang nagkulang at hindi ang batas.

Tatlo lamang ang nakikita kong dahilan kung bakit ang isang senador o ang isang kongresista ay ayaw sumuporta sa isang batas na magbabawal sa lahat ng uri ng mga paputok sa bansa: 1. Sobrang bobo niya at walang kakayahang mag-isip o simpleng utak-pulbura; 2. Walang pakialam, period; at 3. Tumatanggap ng lobby money mula sa mga yumaman dahil sa negosyong mapaminsalang paputok.
  

[1 Enero 2014 Miyerkoles
Rosario, Lungsod Pasig]